Loís Belaud, (1543 ?-1588), Belaud de la
Belaudiera de son nom literari, es un poèta
provençau dau sègle XVI. Es l’autor de
tres ensems poetics en lenga d’òc : leis
Òbras e Rimas (Sonets e autrei rimas de la
preson), Lo Don-Don Infernal e
Los Passatemps. Belaud es considerat coma lo
mèstre dau sonet en occitan : la fòrma
e lo ritme particulars d’aquelei pichòts
poèmas eiretats de la Renaissença italiana
e, mai luenh, dei trobadors, faguèron meravilhas
dessota sa pluma.
Nascut a Grassa (06), lo poèta visquèt
mai que mai entre Avinhon e-s-Ais (Arles, Carpentras
tanben) onte costejèt la bòna societat
provençala (noblesa, borgesia, avocats) ; mai
lei trebolaments dau temps lo butèron a
s’engatjar dins l’armada e sei mesaventuras de
sordat en varalh lo menèron en preson, a Molins
(dins l’Alièr actuau).
Sei
tèxtes son marcats e macats per
l’experiéncia carcerala
qu’espandís seis ombras en rèire dei
poèmas. Belaud saupèt pasmens cantar la
doçor de l’instant, lei plasers de la
companhiá e nos porgir un testimoniatge viut de la
Provença barròca.
Noirit de literatura a la mòda de son temps
(Ronsard, Du Bellay, Magny etc.), Belaud faguèt de
la lenga d’òc una lenga de creacion moderna.
Es lo primièr actor d’una Renaissença
occitana.
Fuguèt tanben poèta en
provençau a la cort dau governador de
Provença, Henri d’Angoulême, onte
crosèt Malherbes o encara Louis Galaup de
Chasteuil. Ne visquèt dificilament, mai
visquèt de sa pluma, e dubriguèt lei
pòrtas per tota una generacion d’escrivans
provençaus.
Uèi, es encara una
sòrga d’inspiracion e una referéncia
de tria : la riquesa e la beutat de sa lenga, mesa au
servici de la musica dei sonets, contunhan de pivelar lei
cercaires e leis autors contemporanèus.